بهداشت دهان و دندان

از آنجایی که به عقیده پزشکان، دهان هر فرد پنجره‌ای رو به سلامت عمومی او می‌باشد و گاهی بسیاری از بیماری‌ها از طریق علائمی که در دهان پدید می‌آید شناسایی و تشخیص داده می‌شوند، توجه به بهداشت دهان و دندان امری مهم و حائز اهمیت است.

گاهی عدم آگاهی و سطح پایین اطلاعات در مورد بهداشت دهان و دندان، علاوه بر ایجاد بیماری‌های دندانی موجب بروز بیماری در سایر بخش‌های بدن نیز می‌شود. از آنجایی که برخی افراد به معاینات دوره‌ای دندانپزشکی اهمیتی نمی‌دهند و تنها زمانی به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند که دچار درد و ناراحتی در دندان‌های خود هستند، تصمیم گرفتم مقاله‌ای با عنوان بهداشت دندان و دندان برای ارتقا دانش و آگاهی شما عزیزان ارائه دهیم.

یکی از مهم ترین عوامل آسیب زننده به بهداشت دهان و دندان، میکروب‌هایی هستند که به دلیل وجود گرما و رطوبت در این قسمت  حضور دارند. اگر شرایط برای رشد این میکروب‌ها مساعد باشد به سرعت رشد و تکثیر می‌یابند و موجب ایجاد پوسیدگی دندانی می‌شوند.

نخ دندان:

فاصله موجود بین دندان‌ها، از مهم ترین نقاط برای جمع شدن ذرات خوراکی هستند که اگر با استفاده از نخ دندان تمیز نگردند باعث ایجاد پلاک‌های میکروبی و یا جرم‌های دندانی می‌شوند. این مواد غذایی باقی مانده بین دندان‌ها تولید اسید کرده و این اسید به مینای دندان اسیب می‌رساند. در قسمت‌هایی از دندان که جرم و اسید حاصل از ذرات غذا، به سطح بیرونی دندان آسیب زده، لکه‌های پوسیدگی تشکیل می‌شود. برای پیشگیری از پیشرفت این پوسیدگی‌ها باید آن‌ها را از بین برد. زیرا اگر این کار انجام نشود، موجب می‌گردد این لکه‌های کوچک به حفره‌هایی بزرگ تبدیل شوند و در دراز مدت حتی می‌توانند به بافت استخوانی دندان‌ها نیز آسیب زده و آن‌ها را از بین ببرند. اینجاست که در می‌یابیم استفاده از نخ دندان بهترین راه حل برای جلوگیری از این مشکل و پیشگیری از پوسیدگی دندان است.

مسواک:

یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از مشکلات مربوط به دهان و دندان، زدن مسواک به شکل درست و اصولی می‌باشد. مسواک زدن روزانه دندان‌ها و تمیز کردن سطح دندان، در پیشگیری از پوسیدگی بسیار موثر است که البته بهتر است روزی سه مرتبه و هر مرتبه حداقل به مدت پنج دقیقه مسواک زدن انجام شود تا تاثیر لازم را داشته باشد.

مراجعه به دندانپزشک:

برای بررسی وضعیت سلامت دندان‌ها لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید. معاینات دندانپزشکی باید به صورت دوره‌ای و منظم انجام شود تا دندانپزشک بتواند با بررسی دقیق دندان‌ها و عیب یابی به موقع، نسبت به درمان و رفع مشکل اقدام نماید.

بنابر این سواک زدن روزانه دندان ها و استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌ها و همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک در حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان ها بسیار اهمیت دارند.

اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان:

به راحتی می‌توان با رعایت صحیح بهداشت و دندان، از عفونت‌های لثه‌ای و مشکلات دندانی مانند پوسیدگی جلوگیری نمود. عفونت‌های لثه‌ای و دندانی را نباید کم اهمیت دانست زیرا عفونت‌های مربوط به لثه‌ و دندان تنها به دهان محدود نشده و ممکن است از طریق خون، به قسمت‌های دیگر بدن مانند قلب رسیده و باعث آسیب رساندن به سایر قسمت‌های بدن شوند.

برای داشتن دندان‌هایی سالم، مراقبت صحیح از دندانها باید از همان سالهای اولیه زندگی آغاز گردد. بنابر این نقش پدر و مادر در آموزش رعایت بهداشت دهان و دندان به فرزندان بسیار با اهمیت است. البته بهتر است بدانیم که هر فردی در هر سنی چه دندان طبیعی داشته باشد و چه دندان مصنوعی، یا حتی با مشکل بی دندانی روبرو باشد، باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند.

9 باور غلط در مورد دندان‌ها:

1. قند باعث ایجاد حفره دندانی می‌شود:

قند به دلیل دارا بودن کربوهیدرات، به تشکیل حفره کمک می‌کند اما خود به تنهایی نمی‌تواند موجب ایجاد حفره شود. غذای چسبناک مانند نشاسته، باکتری‌ها را روی دندان جذب و موجب رشد آن‌ها می‌شود. این باکتری‌ها یک ترکیب اسیدی تولید و موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند.

• خونریزی لثه طبیعی است:

خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن به دلیل التهاب لثه به وجود می‌آید. لثه ممکن است به دلیل تجمع زیادی از پلاک‌ها، پوسیدگی، بیماری لثه یا دلایل دیگر ملتهب شده و خرونریزی کند.

• مسواک زدن محکم تر موجب تمیزی بیشتر می‌شود:

باید بدانیم هر چه محکم تر مسواک بزنیم در واقع به مینای دندان و بافت لثه آسیب بیشتری وارد می‌کنیم که در نهایت موجب تحلیل لثه می‌شود. بهترین حالت برای مسواک زدن به مدت 5 دقیقه و دوبار در روز با مسواک نرم می‌باشد.

• نخ دندان کشیدن ضرورتی ندارد:

نخ دندان تاثیر بسیار زیادی در حفظ بهداشت دهان و دندان دارد. متاسفانه از هر 5 نفر یک نفر نخ دندان نمی‌کشد. استفاده از نخ دندان تا 80 درصد پلاک را از بین می‌برد.

• جویدن آدامس مانند مسواک زدن عمل می‌کند:

جویدن آدامس نمی‌تواند جایگزینی برای مسواک زدن باشد. تفقط برخی از آدامس‌ها می‌توانند تنفس بهتر و دندان‌های تمیزتری را برای شما به ارمغان بیاورند اما هرگز به عنوان جایگزین مسواک زدن شناخته نمی‌شوند.

• همه دندان‌های سفید، سالم هستند:

این باور که هر دندانی که سفید باشد الزاما سالم نیز هست، غلط می‌باشد. این رنگ می‌تواند با لکه و آسیب تغییر یابد.

• خمیر دندان زغالی بهتر است:

خمیردندان زغالی برای ایجاد سفیدی بیشتر دندان به بازار عرضه شد. اما استفاده از این خمیردندان به صورت روزمره باعث ایجاد آسیب دندان و از بین بردن مینای دندان می‌شود. به توصیه دندانپزشکان خمیردندان‌هایی که به منظور سفید کردن دندان استفاده می‌شوند بهتر است در طول هفته حداکثر دو بار استفاده شوند.

• کودکان نیاز به مسواک زدن ندارند:

بهداشت ضعیف دهان در سن کم نیز می‌تواند منجر به عوارض مادام العمر برای دندان‌ها گردد. پوسیدگی دندان در کودکان تا مدت‌ها پس از از بین رفتن دندان‌های شیری نیز می‌تواند منجر به آسیب‌های زیادی شود.

• از دست دادن مینای دندان باعث حساسیت می‌شود:

بروز حساسیت دندان می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. از دست دادن مینای دندان می‌تواند منجر به حساسیت شود. اما دندان قروچه و خمیر دندان حاوی مواد ساینده و موارد دیگر هم می‌تواند منجر به حساسیت شود.

اهمیت استفاده از دهانشویه و نقش آن بر بهداشت دهان و دندان:

شستشوی دهان به وسیله دهان شویه باید قبل از مسواک و استفاده از نخ دندان انجام شود. انجام این کار برای پیشگیری از تجمع هر نوع باکتری و جرم بر روی دندان و کمک به زدن مسواک و نخ دندان ضروری است. دهانشویه ها به عنوان روشی برای کمک به محافظت از دندان‌ها در برابر مواد شیمیایی مضر احتمالی در خمیردندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولا دندانپزشکان آن‌ها را تجویز می‌کنند. علاوه بر این دهانشویه‌ها به حفظ خوشبویی دهان و پیشگیری از تجمع جرم‌ها و پلاک‌ها کمک می‌کنند.

سخن آخر:

آنچه که در این مقاله تحت عنوان بهداشت دهان و دندان ارائه گردید، ضروری‌ترین اقداماتی است که هر فرد برای جلوگیری از بیماری‌ها و مشکلات دندانی باید برای خود به طور منظم و ذکر شده انجام دهد..

خلاصه‌ای از مطالب ارائه شده در مقاله بالا به شرح زیر است:

1- اغلب افراد میتوانند با مراقبت دائمی و منظم از دندان ها، از بروز مشکلات شدید دهان و دندان جلوگیری کنند.

2- رژیم غذایی سالم داشته باشید و به طور مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

3- برای جلوگیری از پوسیدگی دندان از دهانشویه فلوراید استفاده کنید.

4- هر فرد باید حداقل دو بار در سال برای معاینه دندان های خود به دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان مراجعه کند.

5- هنگامی که ورزش میکنید، از یک گارد محافظ دندان یا محافظ سر برای جلوگیری از آسیب دیدن دندانها استفاده کنید.

6- سیگار نکشید، مصرف تنباکو میتواند مشکلات و ناراحتی های مربوط به دهان و دندان را تشدید کند.